Sinds de hervormingen in de langdurige zorg wordt meer verwacht van mantelzorgers. De term keukentafelgesprekken is al bijna ingeburgerd. Veel thuiszorgorganisaties hebben echter nog geen uitgewerkt beleid voor de samenwerking met informele zorgverleners. De Vrije Universiteit organiseerde er een studiemiddag over, samen met het Expertisecentrum Mantelzorg.
Om een indruk van de huidige situatie te krijgen, brachten VU en VUmc de zorgnetwerken van 75 kwetsbare ouderen in de regio Amsterdam in kaart, onder meer op basis van beleidsdocumenten van en interviews met de acht thuiszorgorganisaties die bij de zorg voor deze ouderen betrokken waren. Het Nationaal Programma Ouderenzorg gaf subsidie voor het onderzoek. Projectleider Marjolein Broese van Groenou (VU) lichtte de resultaten toe.
Papier en praktijk
‘Alle thuiszorgorganisaties onderschrijven het belang van mantelzorg in hun beleids- en visiedocumenten. Een visie op de mogelijke rol van mantelzorgers ontbreekt echter veelal. Verder verschillen managers, teammanagers en zorgprofessionals in hun visie op de taken die mantelzorgers zouden kunnen uitvoeren. Onduidelijk is wie verantwoordelijk is voor het contact met mantelzorgers. Daarnaast spelen er dilemma’s als: mag je mantelzorg afdwingen? Moeten mantelzorgers aan bepaalde kwaliteitseisen voldoen?’
Het onderzoek maakte eveneens duidelijk dat de dagelijkse werkpraktijk niet altijd strookt met de visie zoals die in de organisatiedocumenten is beschreven. ‘Een voorbeeld: op papier staat dat de mantelzorger wordt betrokken bij de zorg, maar in praktijk gebeurt dat nog niet. Er is überhaupt nog niet veel contact tussen zorgprofessionals en mantelzorgers. Dat vinden we zorgwekkend.’
Aanbevelingen
De onderzoekers bevelen dan ook aan om een eenduidige en gedeelde visie te ontwikkelen en die te bespreken in de teams. ‘Stel daarnaast eenduidige werkprocessen op. Zorg ervoor dat medewerkers samen met cliënten en mantelzorgers afspreken wie de regie voert. Laat medewerkers wijzigingen in de zorg ook met de mantelzorger bespreken en laat hen daarnaast op vaste tijden de zorg evalueren met cliënt en mantelzorger. Stel één medewerker in de organisatie aan als contactpersoon voor de mantelzorger en zorg ervoor dat die goed bereikbaar is.’
Zie ook: www.fsw.vu.nl/zorgnetwerk